Czym jest patyna i jak wpływa na monety?

Czym jest patyna i jak wpływa na monety?

Kolekcjonowanie monet, a także nabywanie ich w celach inwestycyjnym, pociąga za sobą konieczność ich właściwego przechowywania. Z jednej strony powinno to być miejsce bezpieczne, by nasze monety nie dostały się w niepowołane ręce, a z drugiej suche i ciepłe, by na monetach nie pojawiły się zbyt szybko oznaki starzenia. Trzeba się jednak liczyć z tym, że nasze monety mogą z czasem pokryć się patyną. Czym jest patyna? Jak się jej pozbyć?

Co to jest patyna i po jakim czasie powstaje?

Patyna, określana też jako śniedź lub grynszpan szlachetny, to nic innego jak zielonkawy nalot, który tworzy się pod wpływem działania czynników atmosferycznych na powierzchni przedmiotów wykonanych z miedzi lub jej stopów. Pojawia się również na pomnikach z brązu lub spiżu, a także na niektórych monetach.

Pojawienie się w sposób naturalny na powierzchni metalu patyny nie jest procesem, który zachodzi w kilka dni. Czas patynowania zależy w dużej mierze od stopnia narażenia na działanie czynników atmosferycznych.

Pokryty patyną metal istotnie zmienia się wizualnie i co istotne, staje się dużo bardziej odporny na dalszy proces korozyjny. Między innymi ze względów estetycznych dużą popularnością cieszy sztuczne patynowanie. Efekt zbliżony do naturalnego pozwala uzyskać zanurzenie metalu w roztworze siarczanu amonu.

Na jakich monetach może się pojawić patyna?

Należy podkreślić, że patyną nie pokrywają się wszystkie monety. Co do zasady nie muszą się jej obawiać posiadacze złotych monet, jednak wcale nie jest to takie oczywiste. Patyna może się bowiem pojawić na monetach, które nie zostały wykonane z czystego złota, ale ze złota z domieszkami innych metali. Przykładami popularnych monet, których problem ten może dotyczyć jest chociażby niezwykle popularny Krugerrand czy Amerykański Orzeł, które bite są ze złota z domieszką odpowiednio miedzi oraz miedzi i srebra.

Czy patyna pojawia się na srebrnych monetach? Tak. Wilgotność, a także zanieczyszczenia i związki występujące w powietrzu sprawiają, że srebro szybko pokrywa się patyną. Początkowo nalot przybiera nieco białawą warstwę, a z każdą kolejną staje się coraz bardziej ciemnobrunatny. Bardzo podobny, jednak złocistobrązowy nalot pojawia się także na monetach wykonanych z brązu.

Wpływ patyny na wartość monety?

Nie jest łatwo odpowiedzieć na pytanie dotyczące wpływu patyny na wartość monety, gdyż na ogół jest to kwestia bardzo indywidualna. Cześć kolekcjonerów preferuje monety o wysokim stopniu spatynowania, gdyż świadczy on o autentyczności monety, podkreśla jej walory i historię. Patyna zabezpiecza ponadto monetę przed dalszą korozją i potwierdza, że moneta nie była czyszczona. W wielu przypadkach walka z patyną i dobór nieodpowiednich metod konserwacji przynosi odwrotny efekt od zamierzonego – uszkodzenia mechaniczne bardzo niekorzystnie wpływają na wycenę.

Z drugiej strony istnieje spora grupa kolekcjonerów, którzy preferują monety bez patyny i są gotowi za nie zapłacić wyższą cenę. Wiele zależy tym samym od tego, kto będzie zainteresowany zakupem naszej monety i jakie będą jego preferencje w tym względzie.

Jak prawidłowo czyścić monety?

By zapobiegać pojawieniu się patyny na monetach, warto przechowywać je we właściwy sposób. Zdecydowanie najlepiej sprawdzają się profesjonalne klasery, kapsuły i palety, które zabezpieczają monety zarówno przed uszkodzeniami mechanicznymi, jak i chemicznymi. Jeśli mimo wszystko moneta pokryje się patyną lub dokonamy zakupu spatynowanej monety, którą będziemy chcieli wyczyścić, pamiętajmy, by wszelkie mechaniczne metody ograniczyć do niezbędnego minimum. Powierzchnia monet, zwłaszcza tych starszych, jest bardzo delikatna i podatna na uszkodzenia.

Optymalną metodę konserwacji należy dobierać pod konkretną monetę – nie istnieje uniwersalny sposób, który sprawdzi się w przypadku każdej monety. Najbezpieczniej będzie zdać się na rady fachowców. Przypadkowe porady dostępne online, a nawet korzystanie z produktów, które znaleźć można w każdym domu (np. kwasek cytrynowy), nie zawsze przynosi pożądany rezultat. Bywa też, że efekt po czyszczeniu jest bardzo zadowalający, jednak z czasem moneta się przebarwia lub traci swój naturalny połysk.