Krugerrand czyli monety z tradycją
Monety bulionowe, obok sztabek złota, są najlepszym sposobem na inwestowanie w ten wyjątkowy kruszec. Ich najbardziej znanym przedstawicielem jest południowoafrykański Krugerrand – legendarna moneta o bogatej, ciekawej historii. Co warto o niej wiedzieć?
Historia powstania i wygląd monet Krugerrand
Monety Krugerrand są wybijane od 1967 roku, ale ich historia sięga tak naprawdę lat 80. XIX wieku. To w tym okresie Burowie, czyli potomkowie holenderskich osadników z Transwalu (współczesnej Republiki Południowej Afryki), odkryli w paśmie górskim Witwatersrand bogate złoża kruszcu. Te ostatnie skusiły Wielką Brytanię do zajęcia młodego kraju, i zwiększenia wydobycia złota, które w 1902 roku sięgało jednej czwartej światowej produkcji.
Sankcje nałożone na RPA za politykę dyskryminacji rasowej, a także duży, rosnący popyt na złoto sprawiły, że rozwinięto sprzedaż kruszcu pod postacią złotych monet.
Krugerrandy czerpały głównie z brytyjskiej i burskiej przeszłości kraju, całkowicie pomijając spuściznę tubylców. Wskazuje na to zarówno ich wygląd, jak i nazwa – łączącą nazwisko Kruger, noszone przez ostatniego prezydenta Transwalu, oraz końcówkę nazwy złotonośnych gór. Warto zaznaczyć, że „Rand” to również nazwa południowoafrykańskiej waluty.
Na awersie południowoafrykańskich Krugerrandów wybito podobiznę burskiego prezydenta Paula Krugera, a także tekst „Południowa Afryka” – w języku afrikaans oraz angielskim. Natomiast na rewersie znalazła się podobizna skocznika antylopiego (springboka), czyli narodowego zwierzęcia RPA, a także oznaczenie ilości kruszcu zawartego w monecie, jej nazwa oraz rok produkcji.
Złote monety Krugerrand
Początkowo wybijano jedynie złote monety Kruggerrand zawierające jedną uncję trojańską kruszcu (31,1 gramów). W 1980 roku ruszyła produkcja trzech kolejnych monet, tym razem o masie: 1/2, 1/4 oraz 1/10 uncji. Od tamtego czasu aż do dziś dostępne są te cztery warianty wagowe monety, co jest standardem również w przypadku innych znanych monet bulionowych.
Złote monety Krugerrand są wybijane z 22-karatowego złota, a więc z kruszcu próby 916, i zawierają dodatkowo niewielką ilość miedzi; ta ostatnia zwiększa ich twardość i zabezpiecza przed zarysowaniami oraz ścieraniem.
We wszystkich monetach awers i rewers wyglądają tak, jak opisano to powyżej, przy czym mają one oczywiście różne wymiary. Jednouncjowy złoty Krugerrand ma średnicę 32,69 mm, natomiast te o mniejszej masie odpowiednio: 27, 22 oraz 16,5 milimetrów.
Platynowe i srebrne monety Krugerrand
W 2017 roku, na 50-lecie istnienia złotych monet, wprowadzono na rynek platynowe i srebrne monety Krugerrand. W przypadku monet srebrnych był to początek srebrnego bulionu Krugerrandów, natomiast monety platynowe stanowiły jedynie limitowaną edycję kolekcjonerską i były produkowane tylko w 2017 roku.
Z okazji wyjątkowego jubileuszu wprowadzono również nietypowe, limitowane nominały monet: 1/20 i 1/50 uncji oraz 5 i 50 uncji złota.
Krugerrand – waga monet
W przeciwieństwie do większości innych monet bulionowych, złote monety Krugerrand nie są produkowane z czystego złota, lecz z ponad 8-procentową domieszką miedzi. Ich łączna waga jest zatem nieco większa, niż innych złotych monet zawierających taką samą ilość kruszcu. Na przykład Krugerrand jednouncjowy zawiera 31,1 gramów złota, ale jego łączna masa sięga 33,93 gramów.
Srebrne monety Krugerrand są natomiast produkowane z czystego srebra. Oznacza to, że każdy ich egzemplarz waży 31,1 gramów.
Krugerrand – cena monet
Monety Krugerrand, inaczej niż większość innych monet bulionowych, nie posiadają również zadeklarowanego nominału. Oznacza to, że ich cena zależy praktycznie wyłącznie od ilości oraz bieżącej ceny rynkowej zawartego w nich kruszcu. Nie wpływa na nią również wielkość nakładu, bowiem ten, jak w przypadku pozostałych bulionów, nie jest ściśle określony.
Według stanu na lipiec 2020 roku, za jednouncjowego złotego Krugerranda trzeba zapłacić średnio od około 7600 do 8400 zł – monety o mniejszej masie są proporcjonalnie tańsze. Krugerrand wykonany ze srebra kosztuje natomiast niespełna 100 zł.
Krugerrand – gdzie kupić?
Powszechność Krugerrandów sprawia, że bez problemu można je kupić i sprzedać, zarówno przez internet, jak i stacjonarnie. Transakcję można zawrzeć z firmą specjalizującą się w handlu złotem i srebrem, taką jak Metal Market Europe, albo z osobą prywatną. Decydując się na tę drugą opcję koniecznie trzeba zwrócić uwagę na stan monet. Krugerrandy to bowiem wprawdzie złoto i srebro inwestycyjne, jednak od zawsze stanowiły również legalny środek płatniczy w RPA. Dlatego też, choć dziś nie znajdują się w obrocie pieniężnym, to jednak, zwłaszcza w przeszłości, były używane w transakcjach wymiennych.